Κατά την διάρκεια της κλασσικής εποχής εμφανίζεται μέσω του Περικλή ένα νέο πολίτευμα. Μια νεωτεριστική, φιλελεύθερη και αναζωογονητική πολιτική θεώρηση για την τότε πόλη-κράτος Αθήνα. Καθώς ο ίδιος ο λαός διοικούσε τον εαυτό του ένιωθε αυτάρκης και παντοδύναμος μετά από αιώνες μοναρχίας και τυραννίας. Μήπως όμως η δημοκρατία όπως και ο όρος εγωισμός δεν είναι ότι φαίνεται?
Από τον 5ο αιώνα μέχρι σήμερα η μορφή του πολίτικου συστήματος δεν δείχνει να διαφέρει πολύ. Η δημοκρατία δέσμια στην κυριαρχία των λίγων μετουσιώνεται σε εχέγγυο και γίνεται μια στυγερή και σιωπηλή δολοφόνος. Ο εκάστοτε δυνατός μηχανεύεται διαφόρους τρόπους , θεμιτούς και αθέμιτους, έτσι ώστε να θύσει σε το χάσμα των τάξεων στον πλήρη έλεγχο του. Το στρατηγικό πλάνο πολύ απλό και η επιτυχία του καθόλα σίγουρη. Προσφέρω δικαιώματα στον πολίτη ώστε να έχει τα εφόδια να δημιουργήσει μια ταυτότητα στο κοινωνικό του σύνολο. Στην συνεχεία αποκτά την κοινωνική συνείδηση, λογω της ελευθερίας που του δίνεται, και αρχίζει να προσφέρει προς το κοινό όφελος. Όπου το κοινό όφελος μπορεί στην τελική να αποτελέσει ατομικό συμφέρον του ιδίου αλλά και άλλων μικρότερων ομάδων. Αφήνω, λοιπόν, να υπάρχει ένα παραθυράκι, σαν τα μικρά γράμματα κάτω από μια εντυπωσιακή και πομπώδη διαφήμιση, ώστε να προλάβω να τον χαλινώσω όταν εκείνος κάνει να παραστρατήσει.
Άλλωστε, οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν καλά πως ο πολίτης με περίσσειες ελευθερίες έχει έμφυτη την έπαρση μέσα του. Ολόκληρο το αρχαίο δράμα έξαλλου βασίστηκε πάνω στην αλληλεπίδραση της έπαρσης και της ύβρις. Η μεγάλη ιδέα ενός ατόμου αποτελούσε το δράμα ενός άλλου την ιδία χρονική στιγμή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι εκείνο της δυστυχισμένης Αντιγόνης και του υπερόπτη βασιλιά Κρέοντα. Γι αυτό οι πολιτικοί ηγέτες κρατών έχουν θύσει ορισμένα όρια (μέσω άγραφων & γραπτών νόμων και άλλων τροπολογιών) στον πολίτη για να τον έχουν στο χέρι ανά πάσα στιγμή. Το πολίτικο παιχνίδι θα μπορούσε να παρομοιαστεί και με ένα παιχνίδι επιτραπέζιου τένις όπου μεν χτυπάς το μπαλάκι δίνοντας το δικαίωμα στον αντίπαλο να την χτυπήσει αλλά για να νιώθεις έτοιμος για την αντεπίθεση πρέπει να πάρεις θέση πρόληψης για το που θα χτυπήσει το μπαλάκι.
Όμως δεν έχω σκοπό να ανακαλέσω κομμάτια της ιστορίας αλλά να παραθέσω ένα προοίμιο για μια περαιτέρω ανάλυση στην έννοια εγωισμός. Βάσει των καλύτερων Ελληνικών λεξικών του κόσμου εγωιστής θεωρείται η υπερβολική τάση κάποιου για τον εαυτό του. Πως όμως μια τάση μπορεί να είναι τόσο προσωπική όταν η ιδία η ανθρωπινή σκέψη είναι υπερβολικά επιρρεπής από το περιβάλλον? Πόσο ελεύθεροι είμαστε τελικά για να έχουμε την ικανότητα έκφρασης απολύτου ενδιαφέροντος για τον εαυτό μας? Κάποιοι θα φέρουν αντιρρήσεις για την αμφισβήτηση της λέξης υποστηρίζοντας πως πάντα το αποτέλεσμα μιας εγωιστικής πράξης είναι το προσωπικό συμφέρον του δράστη, αλλά όταν μια πράξη συντελείται με αίτια κάποιες επιρροές που δέχεται το άτομο πως μπορούμε να «βαφτίσουμε» την κίνηση του απόλυτα προσωπική. Είναι σαν να μιλάμε για μια επιχείρηση όπου ακμάζει και γι αυτό είναι υπαίτιος μόνο ο μάνατζερ της και κανένας από τους υπόλοιπους συνεργάτες.
Αν προσέξουμε πιο βαθειά την περίοδο εμφάνισης του υπερβολικού μας «εγώ» θα συμπεραίνουμε πως εκδηλώνεται σε φάσεις αντίδρασης είτε για κάποια συμπεριφορά είτε για κάποιο πρόσωπο. Αυτή η κατά περιόδους αποκάλυψη αυτής της πλευράς μας αποδεικνύει ότι ο εγωισμός δεν είναι μια πάγια ανθρωπινή κατάσταση αλλά μια εύθραυστη μάσκα με ανασταλτικούς μηχανισμούς. Ένα τέτοιο τεκμήριο δεν αναδεικνύει μόνο ότι τα ποσοστά επιρροής των άλλων πάνω μας έχουν γενεσιουργή και καταστροφική παράλληλα δυνατότητα αλλά και την ανάγκη μας να συνεργήσουμε στον ρολό του εγωιστή για να βρούμε κάτι μέσα μας. Ακόμα και αν είμαστε άνθρωποι, όπου κοιτάζουν προς τα πάνω, κάνουμε και μια παράλληλη κίνηση που λέγεται ενόραση. Διότι τελικά ο εγωισμός έχει ένα βαθύτερο νόημα στο «είναι». Δεν σχετίζεται με το επιφανειακό ενδιαφέρον αλλά είναι η απαρχή ενός εσωτερικού συλλογισμού του ηθοποιού, όπου είναι δυσδιάκριτος στον απρόσεκτο θεατή.
Συνοψίζοντας, θα λέγαμε ότι υπάρχει πάντα μια αλλόκοτη κρίση στον άνθρωπο που τον κάνει να δοκιμάζει πολλές μάσκες στην ζωή αναζητώντας τελικά τον ίδιο του τον εαυτό. Αυτό όμως που όλοι γνωρίζουμε είναι ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει μονός του, όποτε πρέπει να πετάξει τις μάσκες του και να δείξει ότι είναι πραγματικά. Να συνεργαστεί με την αλληλοπεριχώρηση που ορίζουν οι σχέσεις και να αποχωριστεί την εύκολη λύση του εγωισμού. Ίσως τα πάντα να είναι δύσκολα, ίσως πάλι να είναι εύκολα μα το ζήτημα δεν τίθεται εκεί αλλά στην χαρά που σου προσφέρουν όλα αυτά. Γι αυτό αφέσου στους άλλους, επένδυσε πάνω τους δίχως συμπεριφορές αυτό-αποκλεισμου και είμαι σίγουρος ότι η μετοχή της ευτυχίας σίγουρα θα αρχίσει να ανεβαίνει γλυκέ μου εγωισμε.
No comments:
Post a Comment